Myślenie zlewnią

Aby skuteczniej rozwiązywać problemy lokalnych powodzi, suszy, okresowych deficytów wody na ujęciach czy zanieczyszczenia wody trzeba lepiej zrozumieć rzekę i procesy, jakie następują nie tylko w jej korycie, ale też w krajobrazie całej zlewni, z której woda kieruje się ku rzece.

Rzeka to zazwyczaj najniższy punkt terenu, a jej naturalną rolą jest regulowanie odpływu poprzez grawitacyjne odprowadzanie wody z otaczającego krajobrazu. Nie jest ona wyłącznie odbiornikiem wód, lecz złożonym ekosystemem, który nie kończy się na korycie. W czasie powodzi rzeka łączy się z doliną, rozlewając wody poza koryto, co stwarza warunki dla opóźnienia i spowolnienia odpływu, naturalnej retencji i samooczyszczania. To, czy rzeka wypełnia swoje naturalne funkcje, czy też pogłębia problemy z wodą, zależy nie tylko od jej „stanu zdrowia” – czyli naturalności koryta i doliny – lecz również od sposobu, w jaki zagospodarowujemy przestrzeń całej zlewni. Na pozostałe czynniki, tj. warunki meteorologiczne, czy budowę geologiczną nie mamy wpływu.

Myślenie zlewnią oznacza postrzeganie rzeki jako elementu większego systemu, który służy na co dzień człowiekowi i przyrodzie, co szczegółowo wyjaśnia rozmowa z ekspertem opublikowana w rządowym serwisie poświęconym renaturyzacji rzek (https://renaturyzacja.imgw.pl/wiedza/co-to-znaczy-myslec-zlewnia/).